سنگ گرانیت
تولید و عرضه انواع سنگ ساختمانی ، سنگ گرانیت ، سنگ مرمر ، سنگ تراورتن
سنگ گرانیت
تولید و عرضه انواع سنگ ساختمانی ، سنگ گرانیت ، سنگ مرمر ، سنگ تراورتنسنگ گرانیت کهنوج
سنگ گرانیت کهنوج کرمان
کَهنوج (نام در محل: کَهنو) از شهرهای استان کرمان در جنوب شرقی ایران است. شهر کهنوج مرکز شهرستان کهنوج است.
سنگ گرانیت سبز قره داغ
سنگ گرانیت سبز قره داغ
منطقه قره داغ به دلیل موقعیت
خاص زمین شناسی یکی از غنى ترین نقاط نفوذ توده های آذرین میباشد که میتوانند برای
کشف کانسارهای اقتصادی و هم برای استخراج سنگ گرانیت قره داغ های تزئینی و نما مورد بهره برداری قرارگیرند .
رشد روز افزون جمعیت و توسعه
شهرسازی وایجاد مجتمع های مسکونی وزیبا سازی شهر ها و احداث واحدهای مختلف صنعتی
نیاز شدید به استخراج سنگ گرانیت قره داغ های مقاوم و تزئینی را ضروری نموده ویکی از عمده
ترین صادرات و واردات اکثر کشورها محسوب میشود که میتواند علاوه بر تامین نیازهای
داخلی ، منبع مناسبی برای تحصیل ارز برای کشور محسوب گردد.برای کاستن از محرومیت
منطقه قره داغ یکی از محورهای توسعه ، پیشرفت و رضد اقتصادی ، سرمایه گذاری روی
ذخایز سنگ گرانیت قره داغ های تزئینی و
نما میباشد.
وفور سنگ گرانیت قره داغ های آذرین و تنوع آنها منبع خوبی برای سرمایه
گذاری محسوب شده و میتوان با راه اندازی صنایع جانبی قدم خوبی در پیشرفت اقتصاد
منطقه و کاهش رشد بیکاری برداشت . این کار مستلزم مطالعه دقیق ، اصولی وانجام
آزمایشات لازم وضروری توده های نفوذی منطقه همراه با برنامه ریزی و هماهنگی
مسئولان منطقه ، بکارگیری نیروهای فنی مورد نیاز و مستعد ، جذب سرمایه گذاری های
بخش خصوصی شدنی میباشد.
با توجه به ثروت های طبیعی
نهفته در مناطق جغرافیایی مختلف منطقه قره داغ وبا وجود معادن وصنایع بزرگ مس و
نفلین سینیت دراین منطقه لزوم مطالعات سیستماتیک منطقه را ضروری می کند . با سپاس
از برگزارکنندگان این سمینار که دغدغه مسئولیت مدیریتشان ایجاب می کند که در رونق
و توسعه بخشیدن به منطقه فکر و قدمی بردارند .
چکیده :
سنگ گرانیت قره داغ های آذرین
به دلیل استحکام زیاد ، شفافیت ، تنوع رنگها و زیبایی خاص به عنوان بهترین نوع سنگ
گرانیت قره داغ های تزئینی بوده ودر بازار جهانی مورد توجه قرار گرفته ومشتریان
زیادی را برای خود جذب کرده است وبعنوان سنگ گرانیت قره داغ لوکس وگران قیمت دربازار به فروش می رسند .
براساس نقشه ها وگزارش های
تهیه شده توسط سازمان زمین شناسی کشور درمقیاس های مختلف 000 1:250 و 000 1:100
منطقه قره داغ ازنظر ذخایر سنگ گرانیت قره داغ های آذرین و همچنین از نظر تنوع درموقعیت ممتازی
قرار دارد.دراین منطقه زیباترین سنگ گرانیت قره داغ های آذرین در انواع مختلف ازجمله گرانیت ،
گرانودیوریت ، سینیت ، دیوریت ، گابرو ، دیوریتیک گابرو به وفور گسترش دارد.
تاثیر عوامل مختلف زمین شناسی
ازجمله پدیده آلتراسیون و عوامل تکتونیکی ویژگی های لازم را از سنگ گرانیت قره داغ
های تزئینی سلب کرده است ولی به دلیل گسترش وسیع توده های آذرین در منطقه بسیاری
از ذخایر ویژگی لازم را برای سنگ گرانیت قره داغ های تزئینی دارا میباشند.
لذا با توجه به ذخایر و تنوع سنگ
گرانیت قره داغ های منطقه میتوان
بعدازمطالعات کافی اکتشاف و شناسایی دقیق آنها و استخراج براساس کیفیت سنگ گرانیت
قره داغ ، استحکام و رنگ وسایر خواص
فیزیکی و مکانیکی وارد بازار نمود که در آمد خوبی میتواند برای صاحبان سرمایه
گذاری داشته باشد .
جغرافیاى منطقه قره داغ
این منطقه دربخش شمالی استان
آذریایجانشرقی واقع شده وجزئی از واحد زمین ساختی البرز آذربایجان محسوب میشود که
شامل کوههای قره داغ بوده ودرنهایت به کمربند چین خودره قفقاز کوچک وصل میگردد.
پستی وبلندی های این منطقه از
350 متر درراستای رودخانه ارس ، اهرچای وقره سو تا بلندی 3900 متر درکوههای قره
داغ تغییر میکند وبخش عمده منطقه را ارتفاعات بلندی پوشانده است . رودخانه های
عمده منطقه اهر چای وقره سو میباشد که ازفرورفتگی های تکتونیک مشگین شهر اهر ،
ورزقان پیروی می کنند .
رودخانه قره سو ابتدا از
ارتفاعات شرق اردبیل ( رشته کوههای طالش ) سرچشمه گرفته وپس از گذشتن از دشت
اردبیل – مشگین شهر و پیوستن رودخانه های فرعی ارتفاعات سبلان به آن درشمال غرب
شهرستان مشگین شهر به رودخانه اهر چای می پیوندد و رودخانه اهر چای نیز از
ارتفاعات پیرشفا سرچشمه گرفته و پس از پیوستن به همدیگر با یک چرخش 90 درجه ای به
سوی شمال روان شده ودرنهایت به رودخانه ارس می ریزد . طول رودخانه اهر از سرچشمه
تا انتها حدود 240 کیلومتر میباشد .
تفاوت آب و هوا و دگرگونی های
فصلی درمنطقه زیاد است که بخشی از آن بعلت اختلاف ارتفاع بسیار زیاد دراین ناحیه
بوده وبخش دیگر نتیجه افزایش مقدار رطوبت به سوی رودخانه ارس که زیر تاثیر آب
وهوای دریای خزر است میباشد وبه همین دلیل دامنه های شمالی رشته کوههای قره داغ تا
ارتفاع 2300 متری از جنگل های انبوه پوشیده شده درحالی که در دامنه شمالی کوه
اوغلان داغ پوشش جنگلی نسبتا" کم است . ودرسایر بخش های این منطقه ، دامنه
کوهها و تپه ها را گیاهان ناحیه ای پوشانده است .
درفصل تابستان اکثر بلند ی ها
بعنوان چراگاه کوهستانی مورد بهره برداری مردم چادر نشین قرار می گیرند که کارشان
اغلب پرورش گله گاو و گوسفند میباشد.
شهرهای بزرگ دراین محدوده
ازجمله اهر ، کلیبر ، ورزقان .... قرارگرفته که توسط جاده های اسفالته به همدیگر
مرتبط میشوند . جاده های اسفالته وشنی فراوانی آبادیها را به همدیرگ ویا به شهرها
وصل می کنند . فقط درمناطق کوهستانی و جنگلی این ارتباط تا حدودی دشواراست بویژه
در کوهسار های غربی وبخش کوهستانی قره داغ ارتباط تنها از طریق پیاده روی و
استفاده از چهار پایان مقدور میباشد.
زمین شناسی و ماگماتیسم
عمده ترین برونزدهای منطقه را سنگ گرانیت قره داغ های مربوط به دوران های مزوزوئیک و سنوزوئیک
تشکیل می دهد که شامل سری سنگ گرانیت قره داغ های رسوبی ، آتشفشانی وسنگ گرانیت قره داغ های پیروکلاستیک و توده های نفوذی آذرین میباشد
. بعلت موضوع مقاله بیشتر توده های نفوذی منطقه را مورد بحث قرارمی دهیم
.
با توجه به نقشه های زمین شناسی تهیه شده ازمنطقه قره
داغ درمقیاس های مختلف 000 1:250 و 000 1:100 وبزرگتر مشخص می گردد که مساحتی بیش
از 800 کیلومتر مربع ازمنطقه قره داغ را توده های نفوذی تشکیل می دهند که ترکیب سنگ
گرانیت قره داغ شناسی آنها را گرانیت تا
گابرو متغیر است ودر مطالعات به عمل آمده با نام های مختلف گرانیت ، گرانودیوریت ،
سینیت ، مونزونیت ، دیوریت ، دیوریتیک گابرو ، گابرو ..... معرفی شده اند
.
به استثنای چند مورد خاص که احتمالا" مرتبط با فاز
کوهزایی لارامین بوده باشند ازجمله کوه قرانیخ دره و کوه قاجار واقع در نقشه
ورزقان و همچنین برونزد کوچکی درجنوب کوه سبلان که در رابطه و همزمان با آتش فشان
کوه سبلان در اوایل کواترنری نفوذ کرده و مابقی رخنمون ها را توده های نفوذی تشکیل
میدهد که جایگزینی آنها عموما" بعداز ائوسن صورت گرفته و می تواند در ارتباط
با فاز کوهزایی پیرنئن مرتبط باشد ( حدود 37 میلیون سال پیش ) و احتمالا"
تداوم فرآیند تکامل ماگماتیسم آلکالن ائوسن میباشند چرا که مقایسه سنگ گرانیت قره
داغ های نفوذی منطقه با رخساره های خروجی
همخوانی دارد.
دربررسی های به عمل آمده ، این سنگ گرانیت قره داغ ها جزء سری سنگ گرانیت قره داغ های آلکالن تحت اشباع از سیلیس بوده و گرایش
آنها اساسا" پتاسیک است . این مجموعه درا کثر نقاط ایران خصوصا" در آذربایجان
( منطقه قره داغ ) گسترش زیادی دارد.
اهمیت این سنگ گرانیت قره داغ ها علاوه از کار برد آنها به عنوان بهترین سنگ
گرانیت قره داغ های تزئینی ، مینرالیزه
بودن ناحیه ای و آلتراسیون این گونه سنگ گرانیت قره داغ ها میباشد که اهمیت ویژه ای ازلحاظ کانی زایی و
ایجاد مناطق معدنی به منطقه بخشیده است .
بخش عمده کانی زایی درهمبری توده های نفوذی پدید آمده
است . سه معدن مهم مس درمنطقه که هم اکنون درحال کار میباشند در رابطه با نفوذ این
توده ها به عمل آمده است .
معدن مس مزرعه در ارتفاعات شیور داغ واقع در 20 کیلومتری
شمال اهر ، معدن مس سونگون و معدن انگرد ( انجرد) که وضعی همانند یکدیگر داشته و
افزون برآن معادن دیگری نیز درمنطقه تشکیل گردیده اند .
افزون برآن بعضیب از توده های نفوذی درمناطقی از جمله
درجنوب شهرستان کلیبر ( ارتفاعات ساریگرام داغ ) و روستای رزگاه بعلت داشتن کانی
های نفلین و درصد بالای Al2O3 بعنوان سنگ
گرانیت قره داغ مادر آلومینیوم محسوب
میگردد که هم اکنون کار بر روی آن ادامه دارد که خود نیاز به بحث جداگانه ای دارد
و هدف ازاین گزارش بیشتر تشریح این توده ها از نظر سنگ گرانیت قره داغ نما بوده که از نظر کانی زایی بی اهمیت هستند و
گسترش بسیار زیادی هم دارند و لذا آنها را از دید گاه سنگ گرانیت قره داغ تزئینی و نما مورد بحث و بررسی قرار می دهیم
.
سن تمامی این توده ها عمدتا" الیگوسن بوده ودر
منطقه قره داغ با وسعتی بیش از 800 کیلومتر مربع بصورت توده بزرگ و کوچکی پراکنده
اند وسنگ گرانیت قره داغ های قدیمی تراز
خود را قطع کرده اند و اغلب به داخل سنگ گرانیت قره داغ های آتش فشانی ائوسن تزریق شده و اثرات دگرسانی
در روی سنگ گرانیت قره داغ های ائوسن بجا
گذاشته اند و خود نیز تحت تاثیر فازهای آلپی جوان قرار گرفته اند و اینک خلاصه ای
از توده های نفوذی بزرگ منطقه در ذیل تشریح میگردد.
شرح توده های نفوذی بزرگ منطقه
الف : گرانیت اردوباد
این توده با وسعتی بیش از 300 کیلومتر مربع بصورت یک
توده با تولیتی وسیعی درمنطقه قره داغ گسترش دارد که ارتفاعات بلندی را درکوههای
دو سته شا و قازان داغ درشمال آستمال ، شرق ، شمال شرق خراونق را تشکیل مید هد که
تا مرز شوروی ادامه دارد.
نیمه شمالی این توده درخاک شوروی و نیمه جنوبی آن درخاک
ایران قرار دارد . ترکیب سنگ گرانیت قره داغ شناسی آن از گرانیت تا گابرو متغیراست وبه رنگ
های مختلف سفید ، خاکستری ، صورتی وسیاهرنگ دیده میشود بافت آن گرانولار ودانه
درشت است کانی های عمده آن پلاژیوکلاز ، فلدسپات آلکالن ( غالبا" اورتوز )
کوارتز ، آمفیبول ، بیوتیت و پیروکسن میباشند . این توده بیشتر درحواشی به سمت
گابرو میل میکند ودرمطالعات تفصیلی به عمل آمده ازاین سنگ گرانیت قره داغ ها بیشتر از یک صد نام سنگ گرانیت قره داغ شناسی بر روی آنها نهاده شده است
.
شکل مورفولوژیک آن گنبدی شکل بوده و ارتفاعات بلندی را
درمنطقه تشکیل می دهد . این توده با سن الیگوسن آغازین رخساره آتشفشانی – رسوبی
کرتاسه بالا را قطع کرده ودر حواشی سبب دگرگونی خفیفی ازنوع تماسی گشته است .
رخساره دیگر آن دیوریت است ودرمجموع بیش از 50 درصد متن سنگ گرانیت قره داغ را پلاژیوکلاز تشکیل
مید هد و آمفیبول ها اغلب به رنگ سبز تظاهر می کنند
هرچند که بخشی ازآن تحت تاثیر آلتراسیون قرار گرفته و قسمت عمده آن کاملا"
سالم میباشد واز نظر سنگ گرانیت قره داغ نما قابل مطالعه و بررسی است
.
ب : توده های نفوذی
شیورداغ ، سونگون ، انزان ، کوه شرفخان ، گواسرداغ و
اطراف رودخانه اهر مساحتی بیش از 300 کیلومترمربع ازمنطقه قره داغ را انواع
گوناگونی از توده های نفوذی با ترکیب عمده گرانیت ، گرانودیوریت ، مونزونیت ،
سینیت و کمتر گابرو و سنگ گرانیت قره داغ های وابسته تشکیل می دهد که جایگزینی این سنگ
گرانیت قره داغ ها باعث تشکیل ارتفاعات
نسبتا" بلندی را درمنطقه سبب شده ک همگی آنها بعداز ائوسن جایگزین شده اند
این سنگ گرانیت قره داغ ها علاوه بر کانی
زایی مهمی که درمنطقه باعث گردیده بعنوان سنگ گرانیت قره داغ های تزئینی نیز دارای اهمیت خاصی هستند . هرچند
که درمحدوده های مختلف از این سنگ گرانیت قره داغ ها بطور محلی استخراج و سپس به دلایلی که ذکر
خواهد شد اغلب تعطیل گشته اند . توده نفوذی شیورداغ با وسعتی بیش از یکصد کیلومتر
مربع با روند جنوبشرقی – شمالغربی که از ارتفاعات بلند شیور داغ را تشکیل داده
وباعث تشکیل معدن مس مزرعه نیز گشته به سمت جاده اهر کلیبر ادامه پیدا می کند
.
رنگ شکست سنگ گرانیت قره داغ روشن و گاه صورتی رنگ است بافت آن از درشت تا
ریز متغیراست رخساره متداول آن بلورهای فلدسپات پتاسیم دار صورتی رنگ است که
درمجموعه ای درشت بلور از بیوتیت ، آمفیبول و فلدسپات پتاسیم قرار گرفته است ترکیب
سنگ گرانیت قره داغ شناسی آن عمدتا"
از گرانیت ، گرانودیوریت و مونزونیت متغیراست .
مشابه این توده در کوه شرفخان ، انزان بطرف دامنه های
سبلان ( جنوبغرب مشگین شهر ) ، گواسرداغ و اطراف رودخانه اهر مشاهده می گردد که
دارای رنگ و ترکیب سنگ گرانیت قره داغ شناسی یکنواختی دارند .
در اطراف روستای انزان به طرف مشگین شهر این توده غالب
ترکیب مونزونیتی دارد که توسط آبرفت های کواترنر پوشیده شده است و درکوه اوغلان
داغ بالاترین افق های ائوسن را بریده و دارای رخساره ای درشت دانه با بلورهای هم
اندازه است . تجزیه شیمیایی ترکیب این سنگ گرانیت قره داغ را عمدتا" مونزونیت مشخص می کند . این توده
با روند شمالغرب – جنوبشرق با طول حدود 40 کیلومتر و با وسعتی بیش از 150 کیلومتر
مربع گسترده است .
میانگین درصد اکسید ها و کانی های نورماتیو نمونه هایی
از این سنگ گرانیت قره داغ ها بشرح زیر
است :
درصد وزنی اکسیدهای اصلی
SiO2 Al2O3 Fe2O3 Feo
Mgo Cao P2O5
Na2O K2o Tio2
Mno
37 / 23/1
19/3 76 /3 4/ 22/6
95/2 93/2 91/2 55/17 49 /58
کانی های نورماتیو
Q
Or
Ab
An Neoh Leu
Co r
Mag
Hem
0
22/4 0
0 0
53/21
77/31 86/18 46/8
Aogy
Dio
wol
Hyp
Oli
Ap
iL Ti
34/2
86/
0
4/6
0
54/5 0
درحوالی روستای سونگون توده های نفوذی با ترکیب مونزونیت
تا گرانودیوریت مشاهده میگردد که باعث کانی زایی مس نیز درمنطقه گشته وبا توجه به
وضعیت توده های نفوذ یافته چنین به نظر میرسد که یک حالت تناوب درنفوذ این گونه سنگ
گرانیت قره داغ ها وجود داشته باشد .
مونزونیت ها معمولا" دارای بافت درشت دانه با
پلاژیوکلاز های چند میلی متری ، هورنبلند سبز و سالم و بیوتیت و کوارتز خیلی کم
بوده و طول فلدسپات ها گاه به بیش از چند سانتیمتر میرسد .
افزون برمناطق یاد شده توده های نفوذی متعددی با ابعاد
مختلف و ترکیبات مختلف گرانیت تا گابرو مشاهده میگردد . هرچند که سنگ گرانیت قره
داغ های گابروییبا گسترش نسبتا"
کمتری نسبت به بقیه سنگ گرانیت قره داغ ها نشان می دهند وگاه این توده ها درحواشی
تبدیل به گابرو میگردند .
گسترش آنها را میتوان درکوه دوه سراغ ذکر کرد که حاوی
کانی های فراوان پیروکسن و پلاژیوکلاز میباشند زمینه نیز بیشتر هورنبلند سبز و آبی
، بیوتیت و کلریت میباشد .
بعضی ازاین توده ها نیز دارای ترکیب سینیتی تا
مونزوسینیتی دارند که در 10 کیلومتری جاده اهر – کلیبر برونزد دارند
.
توده های اخیر منطقه گاه دارای بافت نسبتا" ریز
بوده که با نام های میکروگرانیت ، میکرودیوریت ، میکروسینیت نامگذرای می گردند.
ج : توده نفلین سینیتی منطقه کلیبر
درجنوب شهرستان کلیبر یک توده بزرگ نفلین سینیتی همراه
با توده های کوچک وابسته مشاهده میگردد . این توده دارای مورفولوژی گنبدی شکل بوده
وبه یک حالت بیضوی با ابعاد 8 * 12 کلیومتر وبا وسعتی بیش از 70 کیلومترمربع
ارتفاعات ساریگرام داغ واقع درکوههای قراداغ را پوشانده است . این توده ردیف رسوبی
_ آتش نشانی کرتاسه – ائوسن رابریده است .
سنگ گرانیت قره داغ ی است درشت بلور ، دارای رنگ روشن تا
متوسط ورنگ سطح شکست آن نیز روشن تا متوسط میباشد . دارای بافت گرانولار دانه درشت
و عمده کانی های آن فلدسپات غالبا" آلکالن و کانی های فرومانیزین ازجمله
بیوتیت . همراه با کانی های نفلین میباشد واندازه کانی های نفلین تا 4 سانتیمتر
درزمینه دیده میشود . این توده گاه حالت لایه ای نشان میدهد .
رخساره های دیوریتی و گابرویی دربخش جنوب خاوری توده
برونزد دارد و درجاهایی نیز پراز کانی های پیروکسن و آمفیبول میباشند . دراطراف
توده اصلی توده های مشابه کوچک دیگری نیز برونزد دارند که با نفلین سینیت های
کلیبر در پیوند میباشند .
افزون برآن مشابه این توده درخاور مهربان وشمال دهکده
رزگاه با گسترش بیش از 20 کیلومترمربع گسترش دارد که توسط رسوبات دوران چهارم احاطه
شده است .
رخساره متداول آن پرمایه از نفلینه با دانه های درشت
فلدسپات ؛ آمفیبول درتناوبند و وجود کانی های فراوان نفلین دراین توده ها باعث شده
که مقدار Al2O3 آن بالا رفته وبه عنوان سنگ
گرانیت قره داغ مادر این فلز محسوب گردد
که هم اکنون دراین خصوص اقداماتی جهت کاربرد سینیت های نفلین دار به منظور استفاده
آلومینیوم آن درصنایع تولید آلومینا انجام شده است .
بررسی توده نفوذی منطقه از دیدگاه سنگ
گرانیت قره داغ نما و تزئینی
:
توده های نفوذی منطقه به دلیل سختی زیاد ، شفافیت ،
زیبایی ، تنوع طرحها ، رنگها و تباین زیبای رنگها و ذخایر بیش از حد آنها درمنطقه
قره داغ حائز اهمیت خاصی میباشد . از طرفی با توجه به آلکالن بودن این گرانیت ها و
و جود کانی های فراوان اورتوز دراکثر این توده ها که به رنگهای صورتی وقرمز می
گرایند این سنگ گرانیت قره داغ ها را بسیار ارزنده می کند ودربازار جهانی جایگاه
ویژه ای پیدا میکند و گرانیت های دیگری با رنگ های مختلف تیره و روشن با توجه به
درشت بلوری آنها درمنطقه دارای مرغوبیت متغیری هستند و می توانند بعنوان یک سنگ
گرانیت قره داغ تزئینی لوکس و گرانقیمت
مطرح گردند.
سینیت ها، دیوریت ها ، مونزونیت ها ، گابروها و نیز
نفلین سینیت ها علاوه ار رنگ به دلیل عدم وجود کانی کوارتز اگر دگرسان نشده ویا
تازه باشند رنگ زیبایی خاصی از خود بروز میدهند که می توانند بعنوان سنگ گرانیت
قره داغ نمای خاص مطرح گردند . از طرف
دیگر برش و سایش سنگ گرانیت قره داغ های بدون کوارتز نیز به راحتی صورت می گیرد
واز هزینه برش وساب می کاهد وشاید چه بسا با توجه به ذخایربیش از حد این توده ها
درمنطقه سنگ گرانیت قره داغ نماهای خاصی
با خصوصیات و رنگهای جالبی وجود داشته باشند که دراین شرایط ارزش فراوانی خواهند
داشت .
لذا جهت استفاده بهینه از این معادن باید با درنظر گرفتن
عوامل و مراحل مختلف اکتشاف ، استخراج – فرآوری _ بازاریابی – حمل ونقل و هماهنگ
نمودن آنها برنامه ریزی های لازم را باید به عمل آورد.
فقدان هریک ازاین عوامل فوق حتی درصورت تحقق سایر عوامل
، بازهم فرآیند توسعه را دچار توقف خواهد کرد . به عبارت دیگر صنعت سنگ گرانیت قره
داغ مجموعه بهم پیوسته ای است و پیشرفت آن
مستلزم سرمایه گذاری و توسعه تمامی اجزای آن است تنها با هماهنگی و عملکرد مجموعه
این عوامل است که این صنعت به سوی اهداف مورد نظر خواهد رسید
منطقه قره داغ زیباترین سنگ گرانیت قره داغ ها را در انواع مختلف به وفور دراختیار دارد .
این منطقه از نظر ذخیره ، نوع ، رنگ درمنطقه جایگاه ویژه ای دارد ولی جهت استفاده
بهینه و سرمایه گذاری مطمئن ازاین سنگ گرانیت قره داغ ها جهت توسعه منطقه مراحل زیر ضروری به نظر
میرسد .
مراحل اکتشاف :
1- طی برنامه ریزی مدرن با
کمترین هزینه کلیه توده های نفوذی منطقه توسط کارشناسان ذیصلاح بازنگری شود .
دراین مرحله این توده ها تنها از دیدگاه قواره دهی مورد بررسی قرار می گیرند .
مسلما" درمطالعات اولیه آن دسته از گرانیت هایی که فاقد آثار آلتراسیون بوده
وپپدیده های تکتونیکی بویژه میکروتکتونیک را متحمل نشده ویا کمتر متحمل شده اند ،
مشخص میگردد.
میدانیم که استخراج کانسارها تابعی از عوامل زمین ساخت
بخصوص در زه ها میباشد و آگاهی کامل از میزان درزه ها ، شکستگی ها ، نحوه استخراج
کانسارها را مشخص میکند و وجود این درزه ها مرغوبیت کانسار را می کاهد ودرواقع
نواحی شکسته برای تهیه بلوک یا پلاک مناسب نیستند مگر اینکه درزه ها بزرگ باشند که
عامل خوبی برا سهولت استخراج به حساب می آیند خصوصا" اگر درزه ها موازی هم
بوده و توده های نفوذی رابه بلوک های بزرگی تقسیم کرده باشد ولی تراکم زیاد درزه
ها باعث نفوذ آبهای سطحی ؛ هوازدگی و فرسودگی آنها میگردد ولذا درمرحله اول آگاهی
ازمیزان درزه ها و شکستگی ها کاملا" ضروری است ودر نهایت مناطقی ازاین توده
ها که قابلیت بلوک دهی بالایی باشند مشخص می گردد.
2- پس از مشخص شدن محل
هایی که از نظر بلوک دهی مشکلی ندارند باید این مناطق از دیدگاه اقتصادی مورد نگرش
قرار بگیرند ازجمله شرایط آسان استخراج ، قواره دهی بالا ، مقدار حجم باطله ، رنگ
، جاده های دسترسی وسایر مزایا .
ممکن است سیستم درزه های نسبتا" بزرگ ، وضعیت
توپوگرافی منطقه ، نقش اساسی را در استخراج آسان کانسار داشته باشند . مقدار باطله
یکی از موضوعاتی است که باید در مطالعات زمین شناسی واکتشاف اهمیت ویژه ای دارد.
لذا مشخص کردن حجم باطله کانسار ضروری است چرا که ممکن
است جابجایی باطله مستلزم هزینه های زیادی شود که مقرون به صرفه نباشد . همچنین از
نظر رنگ سنگ گرانیت قره داغ ها که باب بازار باشند مسلما" رنگ سنگ گرانیت قره
داغ ها درطبیعت متفاوت است وبا اندک تغییر درترکیب شیمیایی آن ویا شرایط حین تشکیل
رنگ آن تغییز می کند وبا توجه به سلیقه مردم و تقاضای بازار ارزش اقتصادی سنگ
گرانیت قره داغ نوسان فاحشی پیدا می کند .
بهرحال مسئله زیبایی رنگ بیشتر به سلیقه مردم بستگی دارد .
همچنین این مناطق ازنظر جاده های دسترسی وسایر امکانات
ومزایا ازجمله نزدیکی به آبادیها ، نیروی انسانی ، برق ، آب و غیره بررسی شده و براین
اساس ها این مناطق اولویت بندی میگردند . چرا که این عوامل عمدتا" کنترل
کننده اقتصادی بودن یک معدن محسوب می گردند.
3- درمرحله نهایی اکتشاف
، براساس اولویت جهت پی بردن به کیفیت سنگ گرانیت قره داغ ها ، آزمایشات لازم جهت
شناسایی دقیق این سنگ گرانیت قره داغ ها ازنظرفیزیکی و شیمیایی صورت بگیرد وکلیه
مسائل زمین شناسی کانسار مطالعه گردد.
تهیه چند مقطع نازک جهت پی بردن به عملکرد آلتراسیون
خفیف ویا انجام آنالیز مینرالوژیکی به روش اشعه مجهول وشناسایی وجود ویا عدم کانی
های ناشی از آلتراسیون ضروری است . نمونه های تازه و بدون هوازده برای انجام
آزمایشات فیزیکی و مکانیکی ازجمله مقاومت فشاری ، وزن مخصوص ، سختی ، وزن حجمی و
غیره تهیه شود . انجام تست های تجربی جهت برش ، ساب ، تهیه پلاک بر روی چند نمونه
کوپ قابل تحقیق است ودرضمن درصد پلاک دهی سنگ گرانیت قره داغ نیز مشخص میگردد . هرچند که برش وسایش سنگ
گرانیت قره داغ های گرانیتی بسیار مشکل
وپرهزینه تر ازسنگ گرانیت قره داغ های
آهکی است وفقط دیسک ها وساب های ویژه ای قادر بر برش آنها میباشند.
آنالیز شیمیایی برای تعیین میزان کربنات کلسیم
( CaCo3 ) ، سیلیس
( SiO2) پیریت (
FeS2 ) ، کربنات مضاعف
کلسیم و منیزیم
( Ca. Mg. Co3 ) وکانی های رسی Al2O3 +
Fe2O3 ، مواد آلی
( C ) سولفاتها (
So4 ) و غیره ضروری است که بر روی چند
نمونه صورت می گیرد . این امر برای برش وسایش نیز مهم است .
تعیین حجم کانسارهایی که قابل قواره دهی هستند ومحاسبه
ذخیره آنها جهت برنامه ریزی های دراز مدت قابل پیش بینی است وهمچنین حجم باطله نیز
مشخص میگردد ، بازاریابی ، محل مصرف وبلاخره ارزیابی کل معدن از نظر اقتصادی ویا
غیر اقتصادی بودن ونیز محاسبه میزان سرمایه گذاری مشخص میگردد
.
مراحل و اگذاری و استخراج
1- بعداز اتمام عملیات اکتشاف و
مشخص شدن محل های استخراج طی برنامه ریزی مدرن این مناطق به افراد واجد شرایط ویا
شرکت ها با اخذ هزینه های اکتشاف واگذار گردد و لذا تشویق آنها و ایجاد تسهیلات
برای آنها جهت سرمایه گذاری های لازم دراین مرحله ضروری است .
2- بعداز واگذاری مسلما"
طرف های قرارداد با درنظر گرفتن اطلاعات زمین شناسی ، طراحی های لازم را جهت
استخراج وبررسی های دیگر فنی و اقتصادی را انجام می دهند که خارج از بحث این مقاله
است ولی بطور معمول طراحی و روش استخراج نوعی انتخاب میشود که از نظر فنی ، ایمنی
و اقتصادی بهترین شرایط را داشته باشد و لذا باید طراح یا بهره بردار برای استخراج
برنامه ریزی های اصولی بعمل آورد وسپس انجام عملیات بهره برداری و استخراج شروع
میگردد.
تاسیس کارخانه سنگ گرانیت قره داغ بری
گرانیت :
مسلما" درآن شرایط بوجود آمده و محقق شدن مراحل فوق
یکی از مشکلات عمده ای که معدنکاران مواجه خواهند شد وقابل پیش بینی است عدم وجود سنگ
گرانیت قره داغ بری های گرانیت در منطقه
است چرا که درکل استان آذربایجانشرقی و اردبیل تنها یک سنگ گرانیت قره داغ بری
گرانیت بطور اصولی ،
وجود دارد ( سنگ گرانیت قره داغ بری سنگ گرانیت قره داغ اب
آذرشهر )( که مسلما" نمی تواند جوابگوی معادن استخراج شده باشد ولذا دراین
مرحله احداث یک ویا حتی دو عدد سنگ گرانیت قره داغ بری پیشرفته گرانیت در مرکز
منطقه ( شهرستان اهر ) ویا احیانا" در سایر نقاط آذربایجان ضروری خواهد بود .
چرا که هم اکنون سنگ گرانیت قره داغ های
استخراج شده از معادن منطقه بصورت کوپ عمدتا" با مشکلات فراوانی به مناطق دور
دست همچون اصفهان و تهران حمل میگردد . درصورتی که بعداز مراحل فوق تاسیس سنگ
گرانیت قره داغ بری هایی که بتواند ازنظر فرآوری سنگ گرانیت قره داغ های استخراج شده ازجمله برش وصیقل دادن جوابگوی
معادن فوق باشد بسیار ضروری است .
سنگ گرانیت قره داغ بری ها می توانند توسط سرمایه گذاری
های مردمی و یا دولتی احداث گردند .
نتیجه گیری
از آنجائی که منطقه قره داغ منطقه نسبتا" محروم
میباشد و مسئولین کشور جمهوری اسلامی ایران سعی برتوسعه این منطقه دارند به نظر
میرسد که سرمایه گذاری درصنعت سنگ گرانیت قره داغ گام بزرگی درتوسعه این منطقه خواهد داشت که
درصورت بهره برداری صحیح ازمعادن فوق موجب ایجاد اشتغال درسطح وسیعی درمنطقه گشته
وباعث ممانعت ازمهاجرت اهالی به مراکز شهری شده و خلاصه تاثیر به سزایی در رونق
اقتصادی منطقه خواهد داشت .
